De lange zonnedauw is een vleesetende plant die alleen nog in Drenthe voorkomt. Het is één van de soorten 'die we niet kunnen missen'. Drentse natuurorganisaties hebben een memoryspel uitgegeven met het motto 'Om je geheugen op te frissen, deze soorten kunnen we niet missen'.

Het is onderdeel van de campagne De Kracht van Drenthe. Daarin geven zij een indruk van hun werk, de samenwerking die ze aangaan en de impact daarvan. De komende dagen lichten wij tien van de planten- en dierensoorten uit waar Drenthe trots op is en die baat hebben bij natuurbeschermingsmaatregelen.

Ondergang

De enige plek in Drenthe waar de lange zonnedauw voorkomt is het Bargerveen. De reden daarvoor is dat de plant kieskeurig is en zeer specifieke eisen aan zijn leefomgeving stelt: niet te veel stikstof, stabiele waterstanden en stabiel beheer. Toch was ook hier de populatie ten dode opgeschreven omdat de paar planten die nog in het veen voorkomen, onvoldoende zaad maken voor het behoud van de soort.

Redding

Staatsbosbeheer en de provincie Drenthe hebben een reddingsplan opgezet. Onderzoekers van de stichting Science4Nature verzamelden plantmateriaal en hebben dat in een laboratorium van de Universiteit van Amsterdam vermeerderd. Enkele blaadjes van de zonnedauw zijn op een bedje van veenmos gelegd. Die blaadjes zijn uitgegroeid tot nieuwe plantjes. "Het ging eigenlijk verbazingwekkend makkelijk", aldus Sheila Luijten. "Al hebben we hier natuurlijk wel gunstige omstandigheden voor dit plantje."

Bloei

Luijten nam de spruiten mee naar huis. "Het leek me niet goed dat ze de hele tijd in de kas verblijven. Hier kan ik ze goed in de gaten houden. Ze doen het goed, ik geef ze af en toe een vlieg te eten en die verdwijnt." Toen ze in de bloei kwamen, startte de volgende onderzoeksfase. "Ik ga ze bestuiven en dan hopen we dat ze zaad gaan vormen. Ik heb geen idee hoeveel. Misschien twee of drie per bloem maar meer kan ook, als het zeer kleine zaden zijn. Mogelijk gaan we die zaden hier eerst weer opkweken."

(de tekst gaat verder onder de foto)

Spannend

"Het opkweken gaat verder en er is op een aantal plekken die geschikt leken in het Bargerveen zaad gezaaid", aldus ecoloog Hans Dekker van de provincie. "Maar het gaat ontzettend langzaam. Vorig jaar hebben we op die plekken niks gevonden. Dat kan komen omdat de plantjes nog zo klein zijn. Ondertussen koesteren we ook de oude planten, dat zijn er nog zo'n twintig."

Kracht

De toekomst zal uitwijzen of de reddingsactie slaagt. "Met een beetje geluk hebben we over een aantal jaar weer een levenskrachtige populatie lange zonnedauw in het Bargerveen", aldus Dekker. "Misschien kunnen we zelfs in andere Drentse natuurgebieden nieuwe plekken voor de lange zonnedauw creëren. En als er weer voldoende planten in Drenthe groeien, ontstaat er jaarlijks genoeg zaad, zodat de lange zonnedauw de kar weer op eigen kracht kan trekken."

Tekst gaat door onder de foto

Familie

De lange zonnedauw komt uit de zonnedauwfamilie. De kleine en de ronde zonnedauw zijn de twee andere soorten uit die familie die in ons land voorkomen. De kleine zonnedauw is te vinden op heideterreinen. De ronde zonnedauw is een stuk zeldzamer en komt voor op zandige mineraalarme bodems en veen. Deze soort staat op de Rode Lijst als algemeen maar sterk afnemend. De lange zonnedauw komt dus het minste voor en staat op de lijst als zeer zeldzaam en zeer sterk afgenomen.

Voorkeur

Alle drie de soorten groeien op extreem voedselarme gronden. Ze hebben een slimme manier ontwikkeld om toch aan voedsel te komen: glinsterende bolletjes op hun bladeren die op dauw lijken en insecten aantrekken. Die komen van een koude kermis thuis want het vocht blijkt plakkerig. De zonnedauw sluit langzaam zijn tentakels en het insect wordt verteerd.

Natuurkieker Coby Koops legt uit hoe de zonnedauw voedsel vangt:

Lees ook:

• Zeldzame vleesetende plant staat in bloei
• Nieuwe toekomst voor de lange zonnedauw dankzij een kweekkas
• Kweekkas kan lange zonnedauw in Bargerveen redden