"Dat kan toch niet! Zielig! Ziet er niet uit!" Zomaar wat reacties op de foto's die Normen Vink in de buurt van Noordlaren maakte van een knobbelzwaan met een ring om de hals. De zwanen zijn geringd door de Zwanenwerkgroep Groningen en Jan Beekman van die werkgroep kan zich die reacties wel voorstellen.

"Het ziet er inderdaad zielig uit en er zijn heel veel mensen die het geen gezicht vinden. Maar de zwanen hebben er eigenlijk geen enkele last van. Ze zullen vast en zeker liever rondzwemmen zonder halsring maar we doen dit nu al heel lang en we merken geen enkel effect. Jonge zwanen die we ringen vliegen alle kanten op, naar het IJsselmeer, Denemarken, de Oostzee, het Lauwersmeer en ze komen terug om hier te broeden. Dat doen ze jaar in jaar uit en ze kunnen er wel zo'n twintig jaar mee worden. Maar er zijn veel mensen die het lelijk vinden."

Levensloop in beeld

Jan Beekman en de leden van de Zwanenwerkgroep Groningen ringen al veertig jaar knobbelzwanen. De halsringen hebben als voordeel dat je ze makkelijk af kunt lezen. De gegevens kunnen dan doorgegeven worden, en zo ontstaat er een beeld van de levensloop van de zwaan: "De zwaan op deze foto is in 2018 geringd in Oostpolder, dus vlakbij de plek waar deze foto is gemaakt. Samen met haar partner, die heeft ring P52 gekregen. De vogel was toen al volwassen, dus in ieder geval vier jaar oud maar misschien ook wel veel ouder, dat kun je dan niet meer zien."

Dankzij het onderzoek is nu heel veel bekend over de knobbelzwanen: "We weten hoe oud ze worden, hoeveel jongen ze krijgen, hoe het gaat met de populatie zwanen. Waar we onder meer achter zijn gekomen is dat er te weinig zwanen geboren worden om de populatie in stand te houden. Dat weten we omdat we vrijwel alle jonge zwanen die in de provincie Groningen geboren worden een ring geven. En daardoor weten we dat er elk jaar heel veel zwanen van buiten naar Groningen komen om te broeden. Alleen op deze manier blijft de populatie stabiel, anders zou hij heel hard achter uit gaan."

Een belangrijke bedreiging voor de zwanen vormen volgens Jan Beekman de boeren en jagers. "Zwanen zijn vooral in landbouwkringen verguisd omdat ze veel schade zouden veroorzaken. Dus worden er nog steeds veel nesten vernield."

Geringde zwaan gezien?

De afgelopen veertig jaar heeft de Zwanenwerkgroep Groningen zo'n 25.000 zwanen geringd. Jaarlijks komen er duizenden terugmeldingen. Zie je zelf een zwaan met een halsband? Dan kan je dit via de site www.geese.org melden, dan krijg je meteen te zien waar het dier geringd is en waar hij nog meer gezien is.