Het paapje is bijna verdwenen uit het boerenland. Maar in het natuurgebied Fochteloërveen, op de grens van Friesland en Drenthe, komt de vogel nog wel vaak voor.

De broedvogel houdt van kruidenrijke open graslanden en bouwt op de grond een goed verborgen nest. Vogelbeschermers proberen uit te zoeken hoe het kan dat dit vogeltje bijna verdwenen is in Nederland. In het Fochteloërveen doet Willem van Manen er onderzoek naar in opdracht van SOVON Vogelonderzoek Nederland.

Afname populatie

Het paapje kwam vroeger veel meer voor in Nederland: ten opzichte van de jaren vijftig van de vorige eeuw is de populatie met negentig procent afgenomen. De belangrijkste oorzaken daarvoor zijn het omzetten van hooiland in gras- of maisland, de verdroging van voorheen vochtige graslanden en de vroegere eerste maaidatum van hooiland.

"Net zoals kieviten en grutto's die ook veel in cultuurland voorkwamen, is het paapje nu ook heel zeldzaam geworden. Eigenlijk uitgestorven zou je kunnen zeggen", vertelt Van Manen. Maar op het Fochteloërveen weet Van Manen zo een nestje te vinden. "Daar vlakbij een struikheidepolletje is zonet een vrouwtje naar beneden gevlogen en daar zit ze nu nog steeds. Er zit vast een nest met eieren, daar kun je donder op zeggen."

Op zoek naar nesten

Van Manen probeert zoveel mogelijk broedsels van de paapjes in het Fochteloërveen op te sporen. Dit doet hij door middel van een stok: Van Manen jut de vogeltjes voorzichtig op zodat ze hun verstopte nesten verraden.

"Wanneer ik een nest heb gevonden geef ik het door in het GPS-systeem. Zo weten we precies waar de nesten zich bevinden. Daarnaast kijken we ook wat voor voedsel ze eten zoals insecten en we kijken naar het broedsucces. Zoals hoeveel nesten er zijn, hoeveel eieren erin liggen en hoeveel jongen er groot worden. Door deze informatie kunnen we erachter komen waarom de paapjes het hier zo goed doen en in andere gebieden in Nederland niet," legt Willem van Manen uit.

De terugkeer van het paapje

Om de paapjes de kans te geven om ook in andere gebieden te gedijen is het belangrijk om later in het seizoen te maaien, aangezien de vogels van kruidenrijke graslanden houden.

"Maar eigenlijk weten we nog niet precies hoe we het paapje terug moeten krijgen, dus vandaar dat we dit onderzoek ook doen. Ik vind dat we erg zuinig moeten zijn op het paapje", betoogt Van Manen. Vooral ook omdat Drenthe de enige provincie is met een grote populatie paapjes. "En het is gewoon een prachtig vogeltje gebonden aan hele bijzondere landschappen."

Bekijk hieronder de reportage over het onderzoek naar de paapjes:

Lees ook:

• Boswachters Fochteloërveen blij met kletsnat voorjaar