-
Door de vergrassing verdwijnt de loopkever (Rechten: RTV Drenthe/Marjolein Lauret)
De Nederlandse natuur op land staat er 'slechter voor dan ooit', constateert het Wereld Natuur Fonds (WNF) in een alarmerend onderzoeksrapport. Vooral op boerenland en in heidegebieden gaat het slecht: populaties van diersoorten die daar leven, zijn gemiddeld met 50 procent afgenomen sinds 1990, becijfert de natuurorganisatie in het vandaag verschenen Living Planet Report.
De onderzoekers wijzen in het rapport intensivering van de landbouw en de hoge stikstofuitstoot aan als grote boosdoeners.
Afname loopkevers: 'Je schrikt je lam'
Het Willem Beijerink Biologisch Station uit Loon onderzoekt al vijftig jaar de populatie loopkevers op het Dwingelderveld. Het is het langstlopende ecologische waarnemingsprogramma van loopkevers ter wereld. "Je schrikt je lam", zegt onderzoeker Rik Jan Vermeulen. "Er is echt een enorme afname van de kever op het Dwingelderveld. Belangrijke oorzaak hiervoor is de stikstofdepositie waardoor vergrassing en dus een sterke verdichting van de vegetatie op de heide is opgetreden. Loopkevers houden van open vegetaties. Een loopkever moet over de bodem kunnen lopen en moet niet hoeven klauteren door een oerwoud van grassen."
Dat de schade aan de natuur en het daarmee verdwijnen van bepaalde soorten een hele keten treft, is voor Vermeulen duidelijk: "het korhoen is voor het laatst in 1986 op het Dwingelderveld gezien. Zij zijn afhankelijk van de kevers en de larven."
'Opgave is gigantisch'
"De uitkomsten van dit rapport zijn een bevestiging van wat we al weten", zegt Judith Bosman van Staatsbosbeheer. Bosman is ecoloog en hield gisteren een informatie-bijeenkomst over de gevolgen van stikstof op natuur. "Mijn biologenhart huilt: wanneer worden we wakker en gaan we wat doen?"
"De uitkomst van dit rapport is geen verrassing. We wisten al dat soorten en landschapselementen verdwijnen door de stikstofdepositie. Maar dat de schade aan de natuur wederom onder de aandacht komt is goed. Hier moet blijvende aandacht voor zijn. Uiteindelijk moet dit de aanzet zijn voor de aanpak van de bredere problematiek: want hoe wordt de structurele inrichting en beheer van onze natuur aangepakt?", aldus De Gruijter van Landschapsbeheer Drenthe. "Dat is een kwestie van beleid. De overheid en provincies zijn nu aan zet."
'Zijn we op tijd?'
Voor gedeputeerde Henk Jumelet is de stikstofstrijd inmiddels dagelijkse kost geworden. Gisteravond zat hij met andere provinciaal gedeputeerden en minister Schouten weer om tafel om de crisis en de daaraan verbonden maatregelen te bespreken. "Het einde is nog lang niet in zicht. Dit is een proces van jaren. Concrete maatregelen op landelijk niveau op korte termijn zijn het langzamer rijden op snelwegen en de uitkoop van varkensboeren. Daarnaast zetten we als provincie Drenthe vol in op natuurherstelmaatregelen."
"De opgave waar we met z'n allen voor staan is gigantisch", zegt Judith Bosman van Staatsbosbeheer. "Iedereen moet water bij de wijn doen, als die stikstofuitstoot maar naar beneden gaat. Het kost tijd, dat weet ik, maar hoeveel tijd heeft de natuur nog?"