Voor de bouwvakkers en restaurateurs moet het opknappen van havezate Oldengaerde in Dwingeloo een uitermate mooie klus zijn. Verschillende oude bouwstijlen komen tevoorschijn. Net als verstopte verflagen.

Er zijn al schilderingen gevonden achter stukken hout. Onder de houten vloeren lagen Drentse zwerfkeien die er op duiden dat er gebinten hebben gestaan. Hoe dat precies zit, is een raadsel. En in de oude buitenmuur zitten kozijnen die later zijn weggewerkt en nu weer blootgelegd zijn.

"Ik denk dat we nog wel eens gaan kijken naar de bouwgeschiedenis van Oldengaerde," zegt Arnold Kooistra. Hij is bouwkundig projectleider van stichting Het Drentse Landschap. De stichting is sinds 2013 eigenaar van Oldengaerde. "We hebben een bouwhistorisch onderzoek uit laten voeren. Er zijn hier een heleboel dingen gedaan. Het zijn allemaal puzzelstukjes." En die puzzelstukjes moeten in elkaar vallen.

Is 1717 wel het bouwjaar van Oldengaerde?

Een discussiepunt is mogelijk het jaartal dat staat vermeld op het pand, 1717. Dat zou het jaar zijn waarin het landhuis zijn huidige vorm kreeg. "Maar we kunnen nergens sporen vinden dat het gebouw rond die periode gebouwd is. Het is of daarvoor of daarna geweest. 1717 is waarschijnlijk een afronding van een bouwfase geweest."

Het Drentse Landschap heeft onderzoek laten doen naar de datering van bijvoorbeeld de vloerbalken. En die zijn heel verschillend. De balken komen uit verschillende periodes. Mogelijk zijn ze hergebruikt bij de bouw van het huidige landhuis. Dat hergebruiken doet het Drentse Landschap nu ook. Alles wat nog goed is wordt ergens in het pand opnieuw gebruikt.

Oud behang wordt nagemaakt

Het opknappen van het landgoed verloopt voorspoedig volgens Frank van der Velden van stichting Het Drentse Landschap. Hij is hoofd van het team monumenten en erven. "Waar we nu mee bezig zijn is de restauratie van de havezate. Het grootste project. We zijn klaar met de daglonerswoning, de koetswoning en nu moet het hekwerk, het bouwhuis en de tuin nog."

Een bijzonder project is straks het aanbrengen van het oude behang in één van de vertrekken van het landhuis. Het behang is voorzichtig verwijderd. Bovendien wordt het 150 jaar oude behang met een zogenaamde blokdruktechniek nagemaakt.

Goudleer behang komt terug

En dan is er nog een vertrek met zogenaamd goudleer behang. Dat is een eeuwenoude techniek waarbij op leer afbeeldingen worden gemaakt. Het was vooral om te laten zien hoe rijk je was. "We hebben één kamer waar goudleer behang op zit. Vroeg achttiende-eeuws materiaal. Heel zeldzaam in Drenthe. Maar het restaureren is specialistisch werk. Dat wordt uitbesteedt aan restauratoren."

Ondertussen gaat de restauratie gewoon door. Voordat het complete landgoed opgeknapt is, zijn we een paar jaar verder. "In juni wordt het bouwkundige deel van het landgoed opgeleverd. In de tweede helft van het jaar kunnen we het huis in gebruik nemen", zo verwacht Van der Velden. Het meeste meubilair komt weer in het pand te staan. Er is inmiddels een selectie gemaakt. Straks kan je in twee appartementen op de bovenverdieping je vakantie houden in de havezate.

Door: Andries Ophof