Steden dreigen hun bomen te verliezen als gemeentes niet investeren in betere standplaatsen, zegt Daan Bleichrodt van IVN. Door de stormen Dudley, Eunice, en Franklin die de afgelopen weken de revue passeerden, zijn veel stadsbomen door het hele land gesneuveld. Zulke schade kan in het vervolg voorkomen worden door betere standplaatsen.

Het verliezen van stadsbomen is volgens IVN problematisch. Stadsbomen dragen namelijk niet alleen bij aan het stadsbeeld, maar zijn ook van groot belang voor de biodiversiteit en klimaatbestendigheid van de stad.

Harde, arme bodem
Waar het de standplaats van stadsbomen doorgaans aan ontbreekt is een verdichte en onbeschermde bodem. De grond rondom de bomen wordt door verkeer en voetgangers aangedrukt tot een keiharde massa. Hierdoor kunnen ze niet goed wortelen, wat er op zijn beurt weer voor zorgt dat ze minder goed voedingstoffen op kunnen nemen. Daarnaast heeft het tot gevolg dat bomen geen contact kunnen maken met soortgenoten, wat belangrijk is voor het uitwisselen van deze voedingstoffen.

Waar bomen in het bos vele honderden jaren oud kunnen worden, houden de stadse varianten het maximaal veertig jaar uit. Dat komt onder andere doordat de lucht in het bos vochtiger en koeler is, de bodem losser en voedselrijker is en bosgrond beter water vasthoudt dan de grond in de stad. Ook staan de bomen in het bos dichter bij elkaar. Hierdoor kunnen ze via een schimmelnetwerk contact met soortgenoten maken.

Gevallen bladeren
Boomspecialist bij Landschapsbeheer Drenthe André Efftink benadrukt dat het erg belangrijk is dat we in de stad gevallen bladeren laten liggen. "Mensen zijn te net", zegt hij. "Ons gazonnetje moet netjes zijn." Maar die gevallen bladeren zorgen er juist voor dat de grond niet uitdroogt, en wormen en andere beestjes kunnen ze omzetten in nutriënten voor de boom.

Volgens Efftink zijn de Drentse bomen er goed vanaf gekomen. Van de ruim 3.000 bomen die Efftink beheert, hebben er slechts tien schade geleden. Dit komt doordat er in onze provincie bijna alleen maar loofbomen staan, legt hij uit. En doordat er nog geen bladeren in de loofbomen zitten, hebben ze niet zoveel wind gevangen als hun familieleden met naalden. In provincies waar veel naaldbomen staan, is er ook veel meer boomschade volgens Efftink.

Verkoeling
Bomen dragen sterk bij aan de klimaatbestendigheid van steden. Zeker gezien het feit dat het in steden steeds warmer wordt, is de verkoelende functie van bomen onmisbaar. Ze kunnen het kwik met wel 8 graden laten zakken op hete dagen. De investering in goede stadplaatsen van bomen is dus van groot belang, aldus Bleichrodt.

Efftink geeft aan dat het belangrijk is dat gemeentes de standplaatsen van grote bomen in hun bestemmingsplan opnemen. Als er dan bijvoorbeeld nieuwe glasvezelkabels gelegd worden, kan de gemeente rekening houden met deze grote bomen door de kabels eromheen te leiden. Zo hoeven de wortels van deze grote bomen er niet onder te lijden, en krijgen ze de kans om oud te worden. Want, zegt Efftink: "Hoe ouder de boom, hoe groter de ecologische waarde."