-
Roodzanden ligt ten oosten van het Schipborgse Diep (Rechten: NP Drentsche Aa)
Het gebied Roodzanden wordt onder handen genomen in opdracht van de provincie Drenthe. Het gaat om een kleine vijftig hectare gelegen op de flank van het Schipborgse Diep tussen Zeegse en Oudemolen. De wens is om dit terrein te laten aansluiten bij de bestaande natuur van het beekdallandschap.
Het is een gebied met akkers, bloemrijk grasland en veel recreanten die er wandelen of fietsen. Roodzanden is onderdeel van het Nationaal Park Drentsche Aa. Gedeputeerde Staten hebben het inrichtingsplan vastgesteld. In het najaar van 2024 moeten de werkzaamheden starten.
Toekomstmuziek
Het natuurherstelproject is nodig omdat de natuur in het gebied te maken heeft met droogte en teveel voedingsstoffen in de bodem. Het doel van de herinrichting is de Roodzanden weerbaarder te maken, langer water vast te houden en aan te sluiten bij het grotere Natuurnetwerk Nederland (NNN). In de toekomst zal het gebied verder verwilderen en de heide bij Oudemolen verbinden met de Zeegser Duinen.
IJstijd
Het Drentse landschap werd gevormd in de ijstijden toen landijs het land opstuwde en verschillende ruggen waaronder de Hondsrug vormde. Smeltwater zorgde voor brede en diepe beekdalen, die later weer deels opgevuld werden. Vanaf de middeleeuwen ontwikkelde zich het esdorpenlandschap. In dit systeem hielden gemeenschappen vee dat hooi kreeg uit de drassige beekdalen. Koeien en schapen graasden op heidevelden in de buurt en de mest werd verzameld en uitgestrooid op de es.
Versnippering
Roodzanden was in die tijd een uitgestrekt heidegebied in de Marke van het esdorp Zeegse. Het beekdal van het Schipborgse Diep bestond uit natte hooilanden met houtwallen rondom. In de twintigste eeuw zijn de heidegronden ontgonnen en omgevormd naar landbouwgrond en werden bossen aangeplant. Het gebied versnipperde en ten behoeve van de landbouw werden sloten gegraven om overtollig water af te voeren.
(de tekst gaat verder onder de foto)
Te weinig water
Grondwater stroomt vanaf het hoger gelegen Zeegse via Roodzanden richting het beekdal. De sloten in het gebied verstoren dit proces en voeren het grondwater versneld af. Daarom is herstel van het watersysteem onderdeel van het projectplan. Door sloten en greppels te dempen kan het gebied meer water opnemen en rustig de bodem laten inzakken. Bij piekbuien wordt het water zo langzamer afgevoerd.
Te veel voedingsstoffen
De landbouwgrond wordt sinds kort niet meer als zodanig gebruikt. De van oorsprong voedselarme bodem is voedselrijk geworden. Hierdoor komen voedingsstoffen via het grondwater in het beekdal terecht. Uit onderzoek is gebleken dat een combinatie van het afgraven van de bovenlaag en het maaien en afvoeren van verschillende plekken kan zorgen voor een voedselarme situatie. Na verloop van tijd kunnen zich hier graslanden en heide ontwikkelen.
Verbinding
Onderdeel van het project is een open verbinding van heidegebieden over de hele beekdalflank te creëren. Op een tussengelegen bosperceel van Staatsbosbeheer zullen de meeste bomen hier plaats voor maken. Zo ontstaat een landschap dat herinnert aan vroeger tijden en goede groei- en leefomstandigheden biedt voor flora en fauna. Soorten zoals de levendbarende hagedis, de adder, zeldzame vlindersoorten zoals de heivlinder en loopkevers hebben hier baat bij.
Recreatie
Vanaf het begin van de twintigste eeuw is het gebied in trek bij toeristen en verwacht wordt dat er alleen maar meer zullen komen. Om dit in goede banen te leiden wordt een zonering voorgesteld: een gradatie van reuring in de dorpen naar rustige natuur in het beekdal. De oude karrensporen van de handelsroutes die het gebied doorkruisten, kunnen opnieuw gebruikt worden als wandelpad. Andere paden worden weggehaald.
Samenwerking
Een deel van het gebied is eigendom van particulieren die de percelen omvormen naar natuur. De percelen die eigendom zijn van de provincie en van Staatsbosbeheer worden ook ingericht als natuur. De provincie werkt in dit project samen met de omgeving, grondeigenaren en haar partners: Prolander, gemeente Tynaarlo, Waterschap Hunze en Aa's, Staatsbosbeheer en Drents Particulier Grondbezit.