Onderzoekers van Waardenburg Ecology hebben van tientallen poelen in Drenthe eDNA verzameld. Dit 'environmental DNA' moet aanwijzingen geven over een beschermde amfibie: de kamsalamander.

Gerard Smit is een van de onderzoekers. Hij steekt een stok met een filter in een poel op het Holtingerveld. Een stuk of tien andere wateren worden vandaag 'bemonsterd'. "Met dit apparaat trekken we water door een filtertje", legt hij uit. In dat filtertje blijft alle DNA achter, op het lab wordt bekeken of het DNA van de kamsalamander betreft.

Op het droge

"Deze stok is ervoor bedoeld om op afstand verschillende monsters te kunnen nemen, zodat je niet het water in hoeft", zegt Smit. Het is efficiënter dan met een schepnet zoeken, bovendien is het beter voor de amfibieën. Doordat de onderzoeker het water niet in gaat, is er minder kans op vervuiling, op ongewenste verspreiding van schimmels en andere ziektes.

Ook al is deze methode efficiënt, het is nog een hele klus, want het gaat om tientallen poelen. Die liggen verspreid in vier Natura 2000-gebieden: Drents-Friese Wold, Drentsche Aa, Dwingelderveld en Holtingerveld. De provincie Drenthe wil van deze gebieden weten waar de kamsalamander leeft.

In deze reportage zie je de onderzoeker op het Holtingerveld:

Bedreigingen

De kamsalamander is een van de meest bedreigde amfibieën in Nederland. Vervuiling van het water en het verdwijnen van een geschikte leefomgeving zijn de belangrijkste oorzaken.

Deze bedreigingen zijn er ook in Drenthe, bleek onder andere uit hetzelfde eDNA-onderzoek dat in 2017 is uitgevoerd. Ook werd toen meer duidelijk over de verspreiding van het dier. 'Het betreft vooral kleine populaties die afhankelijk zijn van één of enkele vaak geïsoleerde wateren. Dit betekent dat de situatie in alle gebieden kwetsbaar is', staat in het rapport van Bureau Waardenburg.

Van goed naar beter

Toch gaan er nog geen alarmbellen rinkelen bij Smit. "Van oudsher doet Drenthe het goed", zegt hij. "In het verleden zijn veel poelen aangelegd voor de kamsalamander, ik denk dat ie daar aardig van profiteert. Maar het kan nog beter."

"We zijn best tevreden hoe het gaat, we houden het goed in de gaten", zegt Herman Offereins van de provincie Drenthe. "En op de plekken waar we toch bezig zijn om de natuur te herstellen en te vernatten, proberen we ook mogelijkheden voor de salamander te maken."

"Maar als de poelen opdrogen en de afstanden tussen de poelen worden groter, dan wordt de kans dat een poel door een kamsalamander bewoond wordt steeds kleiner", vervolgt hij. "Dus moeten we steeds opletten: liggen de poelen nog dicht genoeg bij elkaar? Of moeten er nog een paar poelen bij komen?" De resultaten van het onderzoek helpen bij het nemen van deze beslissingen.

Lees ook:

• Ondanks droogte gaat het goed met de kamsalamander