Nieuw rapport over natuurherstel: ook omliggende gebieden zijn er slecht aan toe

Vrijdag 26 Januari 2024
  • De plannen van de provincie Drenthe voor het herstel van Fochteloërveen zijn niet voldoende. (Rechten: RTV Drenthe / Ronald Oostingh)

Niet alleen erkende natuurgebieden moeten beter worden beschermd, ook de gebieden daarbuiten verdienen betere bescherming. Alleen dan kan de Nederlandse natuur als geheel herstellen. Dat is te lezen uit een vandaag uitgekomen rapport van de Ecologische Autoriteit.

In opdracht van het demissionaire kabinet toetste de Ecologische Autoriteit zeventig natuurrapporten die door de provincies zijn gemaakt. Het idee was om de natuur niet alleen te beoordelen aan de hand van cijfers over bijvoorbeeld stikstofneerslag, maar ook te kijken naar hoe het echt met de natuur gaat.

Stikstofbelasting zelfs toegenomen

Niet geheel verrassend is de conclusie dat het slecht is gesteld met Natura-2000 gebieden, maar ook met het omliggende natuurnetwerk. In sommige Drentse gebieden is de stikstofbelasting zelfs toegenomen. Dat kan komen door slechte waterhuishouding, maar ook verdroging speelt een grote rol.

"Die buitengebieden hebben net zo goed last van schadelijke stikstofneerslag. Daarbij zijn onze arme zandgronden extra gevoelig voor verdroging en stikstofneerslag", duidt Judith van den Berg van de Natuur- en Milieufederatie Drenthe. "De uitkomsten van dit onderzoek zijn niet verbazingwekkend."

De Ecologische Autoriteit baseert zich op natuuronderzoeken die alle provincies in Nederland hebben aangeleverd. Dat gaat dan om zogenaamde 'natuurdoelanalyses' (NDA). Daarin wordt beschreven wat de staat van een natuurgebied en de omgeving eromheen is, maar ook welke herstelmaatregelen er nodig zijn om de natuur en biodiversiteit weer op orde te krijgen. Al die NDA's zijn nu verzameld en geanalyseerd door de Ecologische Autoriteit. Tot nu toe hebben ze 70 van de 130 stukken bestudeerd.

Conclusie? In de meeste gebieden is de natuur verslechterd of dreigt te verslechteren. De biodiversiteit gaat achteruit. Voor herstel is het belangrijk dat er niet alleen binnen de grenzen van een Natura-2000 gebied gekeken wordt, maar ook naar de omliggende omgeving. Alleen dan kan er herstel ingezet worden.

Geen zicht op verbetering

In vrijwel geen enkel gebied waarvan de NDA is beoordeeld door de Ecologische Autoriteit bestaat er zicht op het halen van alle natuurdoelen op basis van het huidige maatregelenpakket. Kortom: er moet nu wat gebeuren. Zowel de Natuur- en Milieufederatie Drenthe als Natuurmonumenten is blij dat met dit rapport. "Het zet extra druk op de Drentse Staten", aldus Van den Berg.

(artikel gaat verder onder de video)

Natuurmonumenten ziet een duidelijke opdracht aan het kabinet: "De afgelopen decennia verwaarloosde politiek Den Haag het buitengebied. Geef natuur, landschap én boeren een toekomst door te zorgen voor natuurherstel en duurzamere landbouw", zegt Pim van der Feltz, directeur van Natuurmonumenten. "Boswachters én boeren zijn hoeders van het buitengebied. Zij moeten in staat worden gesteld om natuur te beschermen en ons platteland leefbaar te houden."

Manier van boeren veranderen

"Dat betekent niet meteen dat boeren moeten worden uitgekocht", verduidelijkt Jan Gorter van Natuurmonumenten in Drenthe. "Het betekent wel dat de manier van boeren rond natuurgebieden moet veranderen, maar wel op een zodanige manier dat er perspectief blijft voor boeren en natuur. Denk aan minder intensieve landbouw."

Maar om zowel boeren als natuur perspectief te bieden is geld nodig. Maar die investering komt uiteindelijk ten goede aan de hele maatschappij. "Het levert schoon water, schone lucht en duurzaam geproduceerd voedsel op. En niet te vergeten: een landschap en land dat mooi is en fijn om in te wonen", aldus Van der Feltz.

Ingewikkeld

Een andere aanbeveling is om regelgeving minder complex te maken. Nu blijkt te vaak dat het voor provincies, waterschappen en natuurorganisaties niet altijd duidelijk is wat hun bijdrage zou kunnen zijn. 'Er moet daarom meer en beter samen gewerkt worden en de te behalen doelen moeten concreter worden, zodat alle partijen als één overheid kunnen werken aan natuurherstel', luidt het advies.

Zo bleek onlangs dat de plannen van de provincie Drenthe voor het herstel van het Fochteloërveen niet voldoende waren. Ook daar moeten extra maatregelen komen om te voorkomen dat de natuur in het gebied verder verslechtert, vindt de Ecologische Autoriteit.

De provincie Drenthe is niet verrast door de conclusies. "We gaan ons beraden op het advies", laat een woordvoerder weten.

Lees ook:

Contact
opnemen