Er rest alleen nog een kuiltje. Een akkertje bij Oudemolen is bezocht door een plantendief, die een bijzondere lelie heeft meegenomen. Het was een joekel van een plant met wel vijf bloemen. "Ik was echt pissed toen ik het hoorde", vertelt boswachter Kees van Son.

De roggelelie is een soort die vroeger veel in roggeakkers voorkwam. Oud-inwoner van Gieten, Fred Bos, heeft zich heel erg ingezet voor het behoud van de plant. "Die roggelelie stond overal," vertelde Van Son tijdens een excursie naar het Duitse Govelin waar de roggelelie nog veel voorkomt.

"Roggeakkers waren op sommige plekken helemaal oranje. Maar dat is allemaal verdwenen toen de landbouw moderniseerde. Roggelelies hebben hele arme grond nodig die heel ondiep wordt geploegd, en dat heb je bijna niet meer."

Er is geen pad naartoe

Staatsbosbeheer probeert al een hele tijd om de roggelelie te behouden voor de Drentsche Aa. "Bij Oudemolen hebben we speciaal een roggeakkertje aangelegd. Hij stond helemaal achteraan. D'r liep geen pad langs, tenminste geen officieel pad. Wel zo'n spontaan ontstaan paadje, dat is trouwens een groot probleem bij Oudemolen, overal ontstaan paadjes en nergens is meer rust."

Twee jaar geleden stonden er nog zeven roggelelies, dit jaar maar eentje. "Waardoor die andere roggelelies zijn verdwenen weet ik niet. Het kan zijn dat de bollen door muizen zijn opgevreten, maar daar moeten we nog onderzoek naar doen. We hebben het ook bij Eext geprobeerd, daar zijn de roggelelies uitgeplant en daar zijn ze ook verdwenen. Het is een heel moeilijke soort."

'Het heeft helemaal geen zin'

Volgens Van Son is de kans groot dat de plant die nu is meegenomen dood gaat. "Het gebeurt wel vaker dat planten uitgestoken worden zoals orchideeën en de zwartblauwe rapunzel, dat zijn prachtige soorten die mensen graag in de tuin willen hebben. Maar als je ze uitsteekt en in de tuin zet, gaan ze gegarandeerd kapot en dat is met die roggelelie ook zo. Het heeft helemaal geen zin. Als je lelies mooi vindt ga dan naar de bloemist en koop een bos. Ik ben nog steeds boos hier over, dit slaat echt nergens op."

"Een paar jaar geleden wist ik een zwartblauwe rapunzel te staan. Dat was een plant die er al minstens 25 jaar stond en die planten kunnen een jaar of 40 oud worden. Dan kom ik er in de bloeitijd en is hij weg. En ik voelde op de grond en daar zat alleen nog een gat. Dat slaat helemaal nergens op. Die planten hebben zulke speciale omstandigheden nodig, die doen het niet in de tuin."

'Oude roggeakkertjes terug hebben'

Ondertussen wordt er wel gewerkt aan een reddingsplan voor de roggelelie. Bij het Amsterdamse onderzoeksbedrijf Science4Nature worden ze gekweekt om later weer uit te zetten. "Wij hopen dat dat succes heeft. We willen heel graag die oude roggeakkertjes weer terug hebben in de Drentsche Aa, want daar horen allerlei planten en dieren bij die hier vroeger voorkwamen. Daarom willen we ook meer van die akkers aan gaan leggen, bij Oudemolen, maar ook in Geelbroek. Dus ik denk dat er wel ruimte voor is."

Gisteravond spuide Van Son zijn boosheid op Twitter: "Ik kreeg daar veel reacties op. En wat ik hartverwarmend vond was dat er iemand reageerde die zei dat hij al 20 jaar een roggelelie in de tuin had staan. En dat we die wel mochten gebruiken om te vermeerderen."

Stroperij

En wat als de plantendief spijt heeft en de roggelelie terug brengt? "Dat kan, maar zorg er dan alsjeblieft voor dat een bol niet uitdroogt. Want dan gaat hij alsnog dood. Ik denk dat hij sowieso wel dood gaat, de plant stond vol in bloei, dan kun je hem bijna niet in leven houden. Ze drogen heel snel uit, daar kunnen ze heel slecht tegen."

Van Son heeft nog geen aangifte gedaan. "Het is verboden zo'n bol mee te nemen. Het is strafbaar. De plant is beschermd, en het is stroperij. Maar ik denk niet dat het zin heeft. We kunnen zo'n plant ook niet beschermen. Dan zou je er bijna camera's bij moeten hangen".

ROEG! was in 2017 in het Duitse Govelin waar nog heel veel roggelelies bloeien. We maakten daar de volgende reportage: