Debby Doodeman onderzoekt in haar nieuwe boek 'Vogelaars' wat vogelaars nou eigenlijk vogelaar maakt. Klopt het cliché van oude mannen met baarden eigenlijk wel? En waar komen de meeste vogelaars vandaan? ROEG! interviewde Doodeman met deze vragen en meer over haar boek, dat 15 maart uitkomt.

Doodeman is zelf fervent vogelaar en oprichter van het bedrijf Fogol. Fogol organiseert excursies en evenementen zoals de Nationale Vogelweek. In haar boek heeft ze vogelaars uit het hele land en hun gedrag in kaart gebracht.

Wat maakt vogelen zo leuk?

"Dat is een hele moeilijke vraag. Ik heb dit letterlijk ook zelf gevraagd in mijn onderzoek. Een deelnemer antwoordde: tsja, waarom is eten lekker?"

"Ik denk dat vogelaars over het algemeen mensen zijn die graag buiten zijn, en het vogelen maakt naar buiten gaan gewoon veel leuker. Vogels zijn zo fantastisch mooi, het knalt uit elkaar van mooiheid, al die veren. Het raakt iets in je ziel. Het is net als naar een mooi schilderij kijken, het doet iets met je. En dan zit er ook nog een heel verhaal achter: waar komt de vogel vandaan, wat voor soort is het, is het een mannetje of een vrouwtje, is 'ie zeldzaam?"

Wat maakt vogelaars anders dan niet-vogelaars?

"Iedereen die dat wil kan vandaag besluiten vogelaar te worden. Vogelaars zijn dus juist niet zo heel anders dan niet-vogelaars. Vaak beginnen mensen er ook aan omdat hun ouders het doen, of een partner, vrienden, leraren: iedereen kan het zomaar worden. Soms zit het ook echt in iemands systeem, die zijn het gewoon. Ik heb het zelf bijvoorbeeld ook niet van iemand meegekregen, ik heb die interesse altijd al gehad."

De stereotype vogelaar bestaat dus helemaal niet?

"Toen ik begon te vogelen met mijn buurmeisje werden wij vaak gevraagd: zijn vogelaars niet allemaal mannen? Maar tegenwoordig is het al veel normaler om vrouwen te zien vogelen."

"En wat betreft dat stereotype over baarden: 62 procent van de mannen uit mijn onderzoek had geen baard, de rest had stoppels, of een snor, dat soort dingen. Maar 8 procent had echt een volle baard. Uit een scheeronderzoek dat ik heb gevonden blijkt dat 53 procent van de ondervraagden gladgeschoren was. Dat wil op zijn minst zeggen dat vogelaars in ieder geval niet vaker een baard hebben dan niet-vogelaars. Vogelaars met een baard gaan wel iets vaker vogelen, dus dat vergroot wel de beeldvorming dat meer vogelaars een baard hebben."

Wat is het leukste wat u heeft meegemaakt tijdens uw onderzoek?

"Veel uitkomsten verwacht je natuurlijk ook wel als je zo'n onderzoek gaat doen. Mensen geven antwoord op de vragen, en die ga ik dan heel technisch in grafiekjes zetten. Maar we hebben ook citaten opgenomen in het boek, daarmee leg je filosofisch gezien het gevoel vast dat mensen krijgen bij het vogelen. Zo antwoordde iemand op de vraag waarom ze was begonnen met vogelen dat toen ze op de basisschool zat er een bosuil de gymzaal in vloog, en dat moment was gewoon magisch."

Wat heeft Drenthe te bieden op het gebied van vogelen?

"Ik ben ooit wezen vogelen in het Fochteloërveen, dat is een fantastische plek waar kraanvogels broeden. Kraanvogels zijn natuurlijk echt een mythische soort. Ook ben ik daar geweest om de slangenarend te spotten. Dat is een hele bijzondere arend, en omdat op die plek veel soorten hagedissen zitten komt hij daar vaak."

Welke ontwikkelingen zou u graag zien op het gebied van vogelen?

"Ik vind het belangrijk dat meer vrouwen gaan vogelen. Het percentage vrouwen onder vogelaars is nu 28%. Ik heb geen cijfers over hoe dat vroeger was, maar ik heb wel veel oudere dames gesproken die aangaven dat zij vroeger de enige waren, en nu niet meer. Door die groep oudere mannen zit er nu nog wat meer ongelijkheid in, maar tegenwoordig zie je het meer naar elkaar toe groeien."

"Ook beginnen vrouwen meestal later met vogelen. Vogelaars willen ook graag vertellen over wat ze zien, maar als je gemiddeld tien jaar later begint moet je extra hard werken om erbij te komen. Mannen zou ik dan ook willen oproepen om vaker een vrouw uit de vereniging mee te vragen als gids. En aan de vrouwen: laat je niet tegenhouden, ga gewoon!"

Vogelaars, (nooit) uitgevogeld | Debby Doodeman | KNNV Uitgeverij