In ruige graslandjes verstopt onder graspollen en mos glibbert een fascinerend wezen. De hazelworm is schuw, moeilijk zichtbaar, maar heel bijzonder. "Het is een hagedis zonder pootjes. En hij heet hazelworm, om het even makkelijk te maken", vertelt boswachter Pauline Arends terwijl ze het beestje omhoog houdt.

"Dit is een verkeersslachtoffer, helaas. Maar daardoor kunnen 'm wel even goed bekijken."

Knipogen

Hazelwormen leven een bestaan buiten de schijnwerpers en brengen het grootste deel van hun dagen door onder een dicht bladerdek of in ondergrondse holen. Het spotten van deze hagedis-soort is dan ook niet makkelijk. Maar als mensen ze zien, worden ze vaak aangezien voor een slang. "Maar er zijn een aantal grote verschillen", weet Arends. "De adder, een echte slangensoort, heeft één rij met schubben. De hazelworm heeft meerdere rijen met schubjes op zijn buik. Daarnaast kan de hazelworm knipogen. Ze kunnen hun ogen dichtdoen. Terwijl adders dat niet kunnen."

Zonder staart

Een ander opmerkelijk verschil is het verdedigingsmechanisme van de hazelworm. "Adders zijn giftig en kunnen zich zo verdedigen. Een hazelworm doet het iets anders", vertelt ecoloog Bertil Zoer. "Het beestje staat op het menu van vogels. Als een vogel 'm probeert te pakken, dan laat 'ie z'n staart vallen en die staart begint dan heel heftig te kronkelen. Daardoor richt de vogel zijn aandacht op de staart en kan de hazelworm heel stilletjes wegkruipen en overleeft 'ie het. Dan wel zonder staart, maar die groeit gedeeltelijk weer terug."

Zonnen op het fietspad

Het is een mysterieuze verschijning in onze natuur. De hazelworm kan zo'n 40 centimeter worden en een leeftijd van wel 15 jaar aantikken. "In deze periode gaan ze zich opwarmen," weet Arends. "Dat liggen ze wel eens op fietspaden of andere open plekken. Als je fietst, goed uitkijken! Stap even af, bewonder 'm en fiets eromheen, niet eroverheen. Het zijn schitterende dieren".

Lees ook:

• Kruipende fauna bedreigd door fietspaden