Het Holtingerveld herbergt veel bijzondere planten- en dierensoorten. Een deel daarvan komt voor op de Grote Startbaan die sinds 2009 in het bezit is van Natuurmonumenten. Sinds 2019 wordt het natuurgebied van vijf hectare, gericht beheerd met als doel het herstel van heischraal grasland.

De Kleine en de Grote Startbaan zijn overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog zijn ze met rust gelaten omdat er gevaarlijke munitie in de grond zat. De natuur kon haar gang gaan en dit unieke grasland ontstond. Al snel kwamen verschillende orchideeënsoorten, rozenkransjes, valkruid, addertong, maanvaren en klein wintergroen tevoorschijn. Ook leven er veel reptielen en dagvlinders, waaronder het icarusblauwtje.

In ROEG! wandelt boswachter Tineke Bouwmeester over de Grote Startbaan. Kijk vanavond naar TV Drenthe of kijk het terug online.

Bijzonder ecosysteem

"In een goed ontwikkeld heischraal grasland kun je op één vierkante meter wel dertig verschillende soorten planten vinden", aldus boswachter bij Natuurmonumenten Tineke Bouwmeester. "Je ziet geen overheersende planten maar vooral een verscheidenheid aan soorten." Dit type grasland is ontstaan uit oude heidelandschappen met een bodem die voedselarm, lemig en daardoor zwak zuur is. Het leem bevat mineralen en kalk en ontzuurt zo de bodem. De Kleine Startbaan herbergt nog steeds een goed ontwikkelde heischrale vegetatie.

Van de ondergang gered

Sinds de jaren tachtig groeide de Grote Startbaan dicht met struweel en eiste de grondwaterwinning, met verdroging als gevolg, zijn tol. Sinds enkele jaren wordt het gebied extensief beheerd in het kader van de Natura 2000-herstelmaatregelen. "We hebben de baan weer vrijgezet, geplagd, bekalkt en maaisel van o.a. de Kleine Starbaan opgebracht", vertelt Bouwmeester. "Een keer per jaar wordt er gemaaid en afgevoerd. Nu al zie je de toename in biodiversiteit. Zo zijn de blauwvleugelsprinkhaan en bruine vuurvlinder teruggekomen."

(de tekst gaat verder onder de foto)

Biodiversiteit in de lift

In de maanden juli en augustus is het gebied een lust voor het oog met veel bloemen, vlinders en andere insecten. Planten die hier (weer) groeien zijn onder andere de grote ratelaar, kleine klaver, rode klaver, knoopkruid, blauwe knoop, muizenoortje, addertong, grote keverorchis, gevlekte orchis, echte guldenroede en gelobde maanvaren. "De grootste concentratie echte guldenroede staat hier", vertelt Bouwmeester trots. "De gelobde maanvaren is een indicatorsoort die aangeeft dat de abiotische omstandigheden op orde zijn, dat betekent de hoeveelheid licht en water en de samenstelling van de bodem. Hij heeft zich spontaan gevestigd."

Blauwe knoop

Ook boswachter Ronald Popken is te spreken over de ontwikkelingen in het gebied. "Op de Grote Startbaan bestonden nog twee locaties met de blauwe knoop. We brachten maaisel in op de kale bodem en als je nu kijkt op startbaan, zie je heel veel blauwe knoop. Dat is belangrijk voor vlinders en bijen. En er zijn nog veel meer zeldzame soorten teruggekomen. Dat vind ik spectaculair!"

Een oogje in het zeil

"De Florawerkgroep van het Dwingelderveld en Holtingerveld monitort twee keer per jaar om de twee jaar", aldus Bouwmeester. "Zo kunnen we zien of we op de goede weg zitten met het beheer en of er soorten verdwijnen of juist toenemen. De Grote Startbaan is een uniek stukje natuur. Wij voelen ons verantwoordelijk voor goed beheer en onderhoud van dit gebied."

Lees ook:

• Hooi met plantenzaden zorgt voor bloemenzee op golfclub