-
De gevlekte Amerikaanse rivierkreeft is één van de uitheemse soorten die in Drenthe voorkomt (Rechten: Peter Paul Schollema)
De roestbruine Amerikaanse rivierkreeft is één van de invasieve exoten die onlangs aan de Unielijst is toegevoegd. Deze lijst bevat planten en dieren die van oorsprong niet in de Europese Unie voorkomen. Bovendien zijn ze ongewenst omdat ze schade kunnen toebrengen aan de biodiversiteit. Bezit, handel, kweek, transport en import is verboden om verspreiding zoveel mogelijk tegen te gaan.
Op de lijst staan soorten die nog niet in ons land, of andere Europese landen, voorkomen maar waarvan gedacht wordt dat dit in de nabije toekomst wel zou kunnen. De roestbruine Amerikaanse rivierkreeft is daar een voorbeeld van. Andere uitheemse soorten hebben ons land en onze provincie al wel bereikt, zoals de gevlekte Amerikaanse rivierkreeft en de Turkse rivierkreeft.
Onbekend
Hoeveel dieren zich in de Drentse wateren ophouden is niet bekend, maar volgens ecoloog Matthijs Jansen van Waterschap Drents Overijsselse Delta is de Amerikaanse rivierkreeft een blijvertje. "Landelijk onderzoek lijkt uit te wijzen dat we ons moeten richten op het beheersen van de verspreiding. Het dier helemaal verwijderen gaat niet lukken." In totaal omvat de Unielijst zes uitheemse kreeftachtigen, waaronder de rode, de gevlekte en de geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft en de Californische rivierkreeft.
Verspreiding
Het meest recente nationale verspreidingsonderzoek is in 2019 uitgevoerd door het kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden, EIS. Verschillende soorten rivierkreeften bleken tussen 2010 en 2019 sterk in aantal toegenomen. De gevlekte Amerikaanse rivierkreeft komt het meest voor in ons land. Volgens het verslag van EIS is deze kreeftensoort opvallend vaak verdwenen op plekken waar andere soorten, zoals de rode Amerikaanse rivierkreeft of de Californische rivierkreeft, nieuw verschenen. Onderlinge concurrentie speelt mogelijk een rol.
De tekst gaat verder onder de foto
Drenthe
"In het Drentse gedeelte van het beheergebied van waterschap Hunze en Aa's komen de gevlekte Amerikaanse rivierkreeft en de Turkse rivierkreeft voor", weet aquatisch ecoloog Peter Paul Schollema. "In het Groninger deel komen daarnaast rode en gestreepte Amerikaanse rivierkreeften en marmerkreeften voor. Het is dus een kwestie van tijd voordat deze soorten zich ook in Drenthe verspreiden."
Aantallen
"De dichtheden, het aantal waargenomen kreeften per vierkante meter, zijn nog beperkt", aldus de ecoloog. "De ecologische gevolgen zijn daarom gering. Maar dat kan in de toekomst veranderen." Daarom houdt het waterschap veranderingen in de verspreiding van huidige en het arriveren van nieuwe soorten nauwlettend in de gaten. "De rivierkreeften worden niet actief bestreden, dat is bewerkelijk en lastig uit te voeren. De kreeften laten opruimen door vogels, vissen en otters werkt beter en is een meer natuurlijke oplossing", aldus Schollema.
Natuurlijke bestrijding
Kenniscentrum EIS vraagt zich af of predatoren zoals futen, reigers en meeuwen ervoor kunnen zorgen dat een substantieel deel van de uitheemse rivierkreeften wordt opgegeten. Steeds meer foto's van natuurfotografen laten zien dat vogels het nieuwe gerecht op het menu ontdekt hebben. Maar de mate waarin de rivierkreeften opgegeten worden, is onduidelijk. Otter- en beverdeskundige Cindy de Jonge-Stegink ziet resten van de Amerikaanse rivierkreeft terug in otterspraints. Maar in gebieden waar al jaren zowel otters als rivierkreeften leven, verdwijnt die laatste niet."
Waarnemingen
Waarnemingen en foto's van vogels met een rivierkreeft kunnen helpen bij het onderzoek naar de relatie tussen predatoren en rivierkreeften. Het kenniscentrum roept op om de beelden te delen via waarneming.nl. Let daarbij op om welke soort het gaat en of het dier daadwerkelijk opgegeten wordt of misschien alleen verplaatst. In dit artikel staat precies uitgelegd waar je op moet letten en deze zoekkaart helpt bij het vaststellen van de soort.