De wolf is na 238 jaar terug in Drenthe: een stukje geschiedenis

Woensdag 23 Mei 2018
  • De wolf lijkt terug in Drenthe (foto: Pixabay)
  • Beelden van de wolf in Drenthe (foto: Staatsbosbeheer)

Er is lang op de terugkeer van de wolf gewacht. Het roofdier wordt in Drenthe voor het laatst in 1780 gezien. Tot nu: het roofdier lijkt zich in onze provincie thuis te voelen. Maar daar had hij even tijd voor nodig. Een terugblik.

Terug naar de negentiende eeuw: de allerlaatste Nederlandse wolf wordt in 1896 in het Limburgse Schinveld afgeschoten. Ook in Duitsland verdwijnt de wolf in die eeuw en trekt zich terug in de bossen van Polen. In 1982 besluit de EU dat de wolf beschermd wordt, maar pas als de Berlijnse Muur valt en de grenzen tussen Oost- en West-Duitsland open zijn, kan de wolf zijn trektocht richting Nederland vervolgen.

Steeds dichterbij
In 2010 zijn er de eerste tekenen dat het roofdier weer terugkomt richting onze provincie. Het aantal roedels in Duitsland groeit flink. Door de toename van acht roedels (2010) naar zestig (2017), heeft de wolf steeds meer ruimte nodig en gaat op zoek naar nieuwe plekken. 

Drie jaar later -Nederland is in de ban van de wolf bij Luttelgeest- zien Duitse jagers vlak over de grens bij Emmen een wolf. Hoewel schaaphouders zich nog geen zorgen maken, trekt LTO Noord voor het eerst aan de bel. Ook onderzoekers van de Wageningen Universiteit houden serieus rekening met de komst van het roofdier en schrijven een wolvenplan. 

In 2014 later loopt er weer een wolf bij Meppen. Om meer te leren over de komst en het gedrag van de dieren, worden er in Nederlandse en Duitse natuurgebieden cameravallen opgehangen. 

De eerste wolf in Nederland en Drenthe
In maart 2015 is het dan echt zo ver. De wolf wordt sinds het uitsterven voor het eerst gezien in ons land! De eerste beelden komen uit Noord-Sleen. Na een paar dagen rondzwerven in Drenthe en Groningen eindigt het avontuur van de 'Drentse' met de dood op de Duitse A7. Hoewel deskundigen twijfelen of het een wilde wolf is, geeft DNA-onderzoek duidelijkheid: het dier komt uit een roedel bij Hamburg en Bremen. Een jaar na zijn dood, keert het dier terug naar Drenthe en krijgt een plekje in het Duurzaamheidscentrum in Assen

De route die de wolf liep.


Hond of wolf?
In 2016 weten meerdere mensen het zeker. Er loopt opnieuw een wolf door onze provincie. Zo spotten mountainbikers een wolf bij Exloo, vindt een boer een dood schaap bij Odoorn en ziet een medicijnbezorger een wolfachtig beest bij Wachtum. Of het echt om wolven gaat, wordt in de meeste gevallen niet duidelijk, maar de 'wolf' bij Wachtum is de weggelopen hond Ciqala, een 2-jarige American Indian Dog. De kruising van een wolf, een wilde hond en een coyote neemt de benen toen een tuinhek openstond. 

Hoe zie je het verschil tussen een wolf en een hond? Wolvendeskundige Aaldrik Pot van Staatsbosbeheer legt het uit. 


Dode wolf bij Veeningen
Toch komt het roofdier een jaar later terug. In 2017 wordt een wolf dood gevonden op de A28 bij Veeningen. Nadat het nieuws bekend wordt, zeggen meerdere Drenten in de weken ervoor een wolf hebben gezien. De wolf van Veeningen komt uit een roedel bij Cuxhaven, een havenstad ten noorden van Bremen. In zijn maag zitten resten van een haas en een ree.

Reportage op de dag dat de wolf bij Veeningen werd gevonden


Wolvenmeldpunt en maatregelen
Nu de komst van de wolf steeds zekerder is, klinkt de roep om maatregelen en komt er protest. Zo vrezen Duitse jagers dat de 85 wolven in Niedersachsen te veel wild en vee doden. Ook in het Duitse Diepholz willen lokale politici een groep wolven afschieten. Assenaar Hans Hasper begint hier een petitie tegen. 

Begin 2018 komt er in Nederland een wolvenmeldpunt. Daarmee is het gemakkelijker te achterhalen of schapen zijn aangevallen door een wolf of een ander dier. Ondertussen duiken er steeds meer signalen op dat de wolf in Drenthe rondstruint. In maart en april zien mensen op verschillende plekken een wolf en boeren vinden doodgebeten schapen. Hoewel boeren er zeker van zijn dat de wolf de dader is, houden deskundigen een slag om de arm. Uiteindelijk blijkt uit DNA-onderzoek dat een groot deel van de schapen inderdaad het slachtoffer is van minstens twee verschillende wolven. 

Maatregelen
Het Faunafonds heeft het druk met alle meldingen en ook nemen schapenhouders er steeds meer maatregelen. Zo schaft een schapenhouder uit Leek twee Pyrenese berghondenpups aan die in actie komen als een wolf één van zijn schapen grijpt. Gedeputeerde Henk Jumelet wil samen met faunafonds BIJ12 opgelopen schade bij boeren sneller oplossen en Duitse proeven met een stroomhek om een schaapskudde heen lijkt een succes

Schapenhouder Mike van der Horst wil de wolf tegenhouden met grote honden.


Terug van weggeweest
Hoewel de wolf zich de laatste maand in Drenthe weinig laat zien, blijkt nu dat hij er wel degelijk zit. Medewerkers van Staatsbosbeheer ontdekken hem toevallig bij dassenonderzoek. Het dier sjokt voor een cameraval langs en komt regelmatig terug. Daarmee zou het de eerste wolf zijn die zich in Nederland vestigt. Om hier zeker van te zijn wordt er nu verder onderzoek gedaan. Zit het roofdier er in september nog? Dan is de wolf definitief terug in Nederland. 

Door: Laura Smit

Contact
opnemen