-
Jacobskruiskruid blijft de gemoederen bezighouden (Rechten: Jan Dijk)
De vrolijk ogende bloemetjes van het jacobskruiskruid blijven als jaarlijks terugkerend fenomeen de gemoederen bezighouden. Rond deze tijd beginnen verschillende bermen en andere groenstroken langzaam weer geel te kleuren door de plant die positief is voor de biodiversiteit, want de gele bloemen zijn geliefd bij insecten. Maar houders van dieren zijn de plant liever kwijt dan rijk, want deze kan giftig zijn voor bijvoorbeeld paarden of koeien.
Landbouworganisatie LTO Noord trekt daarom ook dit jaar aan de bel bij onder meer overheden, waterschappen, natuurorganisaties en weg- en spoorbeheerders. In een brief roept LTO Noord op tot het nemen van maatregelen. Het probleem volgens de landbouworganisatie is dat de plant zich vanaf gronden van beheerders verspreidt naar agrarische percelen.
"Boeren doen hun best om het jacobskruiskruid te verwijderen", zegt Jacob Nijhof, voorzitter van de afdeling Midden-Drenthe van LTO. "De inspanning van boeren en telers zorgt ervoor dat er op dit moment weinig vergiftiging is. Maar voor sommigen is het fysiek wel heel veel werk."
Leveraantasting
Het probleem met het jacobskruiskruid is volgens LTO een stofje in de plant die giftig is voor dieren, de zogenoemde pyrrolizidine alkaloïden. "Dat tast de lever aan bij paarden en koeien, de stof hoopt zich daar op. Als er voldoende is opgenomen, kan het dier zelfs sterven", zegt Nijhof. De dieren zelf eten er wel om heen. Maar als het wordt mee gemaaid, belandt het in het voer en kan het dier dit er niet meer uitfilteren."
De gele plant is onder meer te zien in bermen en bijvoorbeeld langs het spoor. Volgens LTO geven de beheerders van die gronden minder aandacht aan het in toom houden van het jacobskruiskruid. Volgens Nijhof van LTO in Midden-Drenthe laten gemeenten zien dat dit wel kan. Volgens hem is het probleem groter bij onder meer waterschappen, provincie en Rijkswaterstaat, maar ook bij natuurorganisaties zoals Het Drentse Landschap en Staatsbosbeheer. "Als je zelf geen koeien of planten hebt, is het wel een heel mooi plantje om te zien", aldus Jacob Nijhof.
Bron van nectar en stuifmeel
Volgens de provincie Drenthe gaat het verder dan dat het alleen een mooi plantje is. "Jakobskruiskruid is een bron van nectar en stuifmeel voor veel soorten bijen, vliegen en dagvlinders", schrijft de provincie op de eigen website. Maar de provincie is zich ook bewust van de schadelijke kant van de plant. Samen met Groningen en Friesland heeft Drenthe een jacobskruiskruidprotocol dat geldt in de maaiperiode van 1 juli tot het begin van het najaar als er voor een tweede keer wordt gemaaid. Mensen kunnen een verzoek indienen bij de provincie voor bestrijding van de plant. De provincie komt in actie als er grote hoeveelheid (75 tot 100 planten per 100m2) jacobskruiskruid op provinciale grond staat op minder dan 50 meter van grond waarop paarden of runderen grazen.
Woordvoerder Anne van der Meer van Rijkswaterstaat Noord-Nederland laat weten dat het bestrijden van het jacobskruiskruid een lastige opgave is voor de wegbeheerder. "Het onderwerp komt ook ieder jaar weer terug hier. We maaien in principe één of twee keer jaar, daarvoor is het nodig om de weg af te sluiten. Wel hebben we met aannemers afspraken over extra inzet op zogenoemde verdachte locaties met probleemplanten, zoals het jacobskruiskruid." Verder benadrukt Van der Meer dat Rijkswaterstaat de bermen inzaait met mengsels waar geen jacobskruiskruid in zit.
LTO Noord roept in de brief op tot actieve maatregelen om de verspreiding van het jakobskruiskruid te voorkomen. Specifiek wordt gevraagd om bufferstroken van 50 meter rond agrarische percelen te hanteren waar de plant niet voorkomt of niet mag bloeien.